مهرگان یکی از جشنهای فرهنگی کهنسال ایران است که به هنگام دگرگونی فصل درآغاز نیمه ی دوم سال ایرانی در مهر روز از ماه مهر برگزار می شود. بسیاری از شاعران ایرانی چکامه هایی برای این "روزبه شایسته" سروده و آن را ستوده اند، که در این نوشته بدانها اشاره شده است.
شادی و برگزاری جشن يكی از ويژگیهای فرهنگ ايراني است. تا پيش از ساسانيان، يعنی در دوران پارت ها و اشكانيان، كسی را كه مرده بود، به خاک می سپردند و زاد روزش را، از كوچک تا بزرگ، از شاهزاده تا فقير، تا سی سال جشن می گرفتند. ایرانیان واژه ی جشن و جَشَن خوانی را به معنای سرود خواندن گروهی با آوای خوش به کار می بردند.
زندخوانی در ايران كهن، پيشينه ای كهن تر از زردشت بايد داشته باشد. چون، در آيين مهر نيز، سرودخوانی در مهرابه ها و تغنّی سروده های مهری، با نوازش سازهايی همراه بوده است، و آن بدين گونه بود كه، مهرآيينان، مهر فروزنده و خورشيد تابان را با سخن منظوم می ستودند و حتی كردار و گفتارشان را با حركتهای موزون بدن (ركس) به جنبش درمی آوردند.
اندوه را ساسانيان به اين سرزمين آوردند؛ نخستين كاری كه كردند، سوگ سياوش را به وجود آوردند. سوگ سياوش تا زمان آل بويه ادامه داشت. آل بويه، در آن دگرگونی هايی داده و آن را به صورت سوگواری دينی درآورد. شهلا حائری در نوشتار خود (سودابه ای دیگر) در مجله ی فرهنگی بخارا می نویسد که هنوز هم در شیراز برای سیاوش سوگ گرفته می شود.
نوروز و مهرگان دو روزبه (عيد) در رابطه با ميترا هستند. ميترا در نوروز رستاخيز می كند و با قربانی كردن گاوی، كه در اساتير ايران نماد زمستان است، به زمين زندگانی دوباره می بخشد، و در آغاز زمستان به آسمان بالا مي رود تا دوباره در آغاز بهار، نوروز، پايين آيد. اين هردو، از جشنهای ميترايی باستانی هستند كه پيش از زردشت و هخامنشيان در ايران برگزار می شدند. از اين رو، برپايی اين جشن به زمان كيانيان برمی گردد.
در گاهشماری ايرانيان، روز شانزدهم هر ماه «مهرروز» ناميده می شد و هفتمین ماه سال نیز «مهرماه» بود. آنان «ايزد مهر» را موكل اين روز به شمار می آوردند. بنا بر آيين جشن «ماه روز»، در ايران، چون نام روز با نام ماه يكی می شد، آن روز را ايرانيان جشن می گرفتند. از اين رو، روز شانزدهم از ماه مهر، جشن مهرگان بود، كه يكی از بزرگ ترين جشنهای ايران باستان به شمار می رفت.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen